Tiền gửi: Trần Thi Chín

Các bạn và các em thân mến.

Hôm trước, tôi gửi một email lạc quyên tiền cho Trần Thi Chín, mà tôi đẵ sai tên là Mười. Hôm nay là ngày 25, nên tôi đóng sổ lạc quyên và thông báo số tiền đã gom được.

Tất cả có 5 người đã mở tấm lòng vàng giúp em Chín.

Nguyễn Văn Găn: $20.00.

Sử Khắc Lợi: $ 10.00

Nguyen Thi Chi (Chích Chị) $20.00

Nguyễn Văn Sơn: $50.00 

Đỗ Thị Tiệp: $50.00

Tổng cộng là $150.00

 
Riêng Nguyễn Văn Sơn gửi $100.00 nhưng yêu càu gửi cho vài người, nên tôi giữ lại $50.00 để trường hợp mai sau có ai kêu cứu tôi sẽ dùng.

Một đặc biệt là Sử Khắc Lợi- quên Long Thới-Cái Nhum. Em chỉ biết tôi qua các cháu là Chung Xuân Mai, Chung Thị Cúc và mới tìm gặp tôi khoảng 10 năm nay, nhưng cũng đã giúp tiền cho Chín. Cám ơn các em đã gom tiền giúp Trần Thị Chín-Đà Nẵng.

Trần Thị Mười là em Chín đang hiện ở Chợ Lách. Em làm giáo viên tiuể học tại đây từ sau 1975.

Riêng tôi sẽ góp thêm $50.00 cộng thêm cước phí để tròn số $200.00 gửi cho Chín.

Thư này sẽ đăng len blog: http://vhkt-cholachthanyeu.blogspot.com/

Thân chào các em.\

VHKT

Lý Bạch: Tặng Uông Luân

贈汪倫                                               

Tặng Uông Luân

李白乘舟將欲行， 

Lý Bạch  thừa[1] chu[2] tương dục hành.

忽聞岸上踏歌聲。 

Hốt văn ngạn[3] thượng đạp[4] ca thanh.

桃花潭水深千尺， 

Đào Hoa đàm thủy thâm[5] thiên xích.
不及汪倫送我情！ 

Bất cập Uông Luân tống ngã[6] thành.

李白    Lý Bạch

Lý Bạch ngồi thuyền sắp dạo chơi.

Bỗng nghe trên lộ hát vang trời.

Đào Hoa đầm ấy sâu muôn trượng.

Chẳng ví Uông Luân tiễn tớ rời.

                                                VHKT- 2000

Lý Bạch lên thuyền đi chơi.

Bỗng nghe trên lộ vang trời tiếng ca.

Đào Hoa đầm nước sâu xa.

Uông Luân tiến tớ, tình ta hơn nhiều.

            VHKT- 2000

---

[1] Thừa: Cỡi.

[2] Chu: thuyền.

[3] Ngạn: bờ.

[4] Đạp: 1. đạp, dẫm lên. 2. tại chỗ, hiên trường

[5] Thâm: sâu.

[6] Ngã: ta, tôi.

VOA : Tàu ngầm mini do Việt Nam chế tạo

23.01.2014
VOA

Tàu ngầm mini do một chuyên viên cơ khí ở Việt Nam chế tạo đã “vận hành hoàn hảo” trong lúc thử nghiệm.
Ông Nguyễn Quốc Hòa, người chế tạo tàu ngầm Trường Sa, hôm thứ năm cho báo chí biết rằng các bộ phận máy móc bên trong tàu ngầm đã vận hành hoàn hảo theo đúng thiết kế sau gần một tuần thử nghiệm.
Ông Hòa, 56 tuổi, ở Thái Bình, cho biết hồi đầu tuần này ông đã thử nghiệm công nghệ không khí tuần hoàn độc lập và kết quả cho thấy khi lặn tàu ngầm hoàn toàn cân bằng và kín nước.
Theo thiết kế, tàu ngầm Trường Sa có lượng choán nước 12 tấn khi lặn và 9,2 tấn khi nổi. Tàu này lặn sâu 50 mét và có bán kính hoạt động 800 kilomét.
Nguồn: Xinhua / Lao Dong

 

 

Đây là một tin thú vị. Mong ông Hoà thành công nhiều hơn giúp cho đất nước

VHKT

Hán cường quốc cơ đơn 10.

Trung Quốc muốn bóp chết ngư dân Việt, Phi và cả đông bộ Mã lai. Khi nói tời Mã Lai thì một số người cứ nghĩ là vùng bán đảo dưới Thái Lan. Nhưng thật ra nước này chiếm phía bắc đảo Borneo khổng lồ.

Ta nhìn vào bản đồ lưỡi bò của TQ, thì phần đánh cả cảu ba quốc gia này chỉ còn ven biển. Brunei thì quá nhỏ, sự tiêu thu cá không mấy qyan trọng.

Trang VOA ngày 8 tháng 1-2014 dăng bản tin nóng hổi về việc tầu hải giám TQ húc tàu cá VN.

VOA  08.01.2014

TQ không cho tàu cá nước ngoài hoạt động ở phần lớn Biển Đông

Trung Quốc ra lệnh cho tàu đánh cá nước ngoài phải xin phép chính quyền địa phương trước khi đánh bắt hoặc thăm dò tại 2/3 diện tích Biển Đông, nơi Bắc Kinh có tranh chấp chủ quyền với Việt Nam, Philippines, Đài Loan, Malaysia và Brunei.
Theo tin của hãng thông tấn AP, lệnh mới này bắt đầu có hiệu lực từ ngày 1 tháng 1 năm 2014 sau khi được công bố bởi chính quyền tỉnh Hải Nam hồi hạ tuần tháng 11 năm ngoái.
Theo qui định mới, tất cả các tàu đánh cá nước ngoài đi vào khu vực quản lý hành chánh mới của Hải Nam phải có sự cho phép của giới hữu trách Trung Quốc.
Qui định mới còn nói rằng tàu nào vi phạm sẽ bị xua đuổi, cá tôm bắt được sẽ bị tịch thu và bị phạt vạ với tiền phạt lên tới 82.600 đô la; và trong một số trường hợp, tàu đánh cá có thể bị tịch thu và thủy thủ trên tàu sẽ bị truy tố theo luật pháp Trung Quốc.
Đây là lần đầu tiên Trung Quốc đưa ra một yêu sách pháp lý rõ ràng đối với ngư trường nằm trong phạm vi của đường chín đoạn đứt khúc, thường được gọi là “đường lưỡi bò” mà Trung Quốc tự ý vạch ra và cho là “hải phận lịch sử” của họ.

  Việt nam khai thác đầu khí từ lâu. Khi Mỹ tìm ra các mỏ dầu, và quân dội Mỹ còn tại Biển Đông thì TQ im miệng. Nay họ mạnh thì họ dở đủ trò doạ nạt

Trên trang VOA ta thấy bài viết dưới đây:

Trung Quốc yêu cầu Việt Nam ngưng thăm dò dầu khí ở Biển Đông

Trung Quốc ngày 6/12 (2012) yêu cầu Việt Nam ngưng ngay hành động thăm dò khai thác dầu khí đơn phương ở các khu vực có tranh chấp ở Biển Đông và chấm dứt sách nhiễu tàu cá Trung Quốc.
Phản hồi sau khi Việt Nam phản đối tàu cá Trung Quốc cắt cáp tàu khảo sát địa chấn của Tập đoàn dầu khí PetroVietnam hôm 30/11 trong khu vực do Việt Nam kiểm soát ở Biển Đông (ngoài khơi đảo Cồn Cỏ), Bộ Ngoại giao Trung Quốc tố cáo phía Việt Nam đã đuổi các tàu cá Trung Quốc ra khỏi vùng biển gần tỉnh Hải Nam của Trung Quốc.
Tại cuộc họp báo thường kỳ ngày 6/12, phát ngôn nhân Bộ Ngoại Giao Trung Quốc, ông Hồng Lỗi, nói Việt Nam đã có những tuyên bố không đúng với thực tế về vụ va chạm tại khu vực gần Vịnh Bắc Bộ, cách đường phân tuyến Việt-Trung 20 hải lý.
Ông Hồng Lỗi nhấn mạnh các tàu cá của Trung Quốc đang hoạt động đánh bắt thường lệ trong khu vực mà Việt-Trung đang thương lượng tranh chấp thì bị các tàu quân sự của Việt Nam vô cớ đuổi đi.
Vẫn theo lời ông Hồng Lỗi, Bộ Ngoại giao Trung Quốc yêu cầu Việt Nam ngưng ngay các hoạt động đơn phương thăm dò dầu khí tại các vùng biển này và chấm dứt cản trở hoạt động thông thường của các tàu cá Trung Quốc, để tạo môi trường hữu nghị cho các cuộc thương lượng song phương về tranh chấp Biển Đông.

Hăm he Việt Nam chưa đủ, TQ còn hăm luôn anh bạn của Việt Nam là Ấn Độ. Họ cũng tỏ ra có quyền muốn làm gì thì làm: lục soát, bắt bớ bất kỳ ai.

Ngày 06-12-12 trang VOA đăng tiếp:

Ngoài Việt Nam, Trung Quốc cũng cảnh cáo Ấn Độ chớ nên có ý định đơn phương nào hòng khai thác dầu khí tại Biển Đông có tranh chấp. Bắc Kinh một lần nữa phản đối các nước bên ngoài khu vực nhúng tay vào vùng tranh chấp, để các nước liên quan giải quyết qua các cuộc thương lượng song phương.
Phản ứng này được đưa ra sau khi Ấn Độ tuyên bố đã sẵn sàng điều động tàu hải quân đến Biển Đông để bảo vệ các lợi ích kinh tế của Ấn tại đây.
Trong khi đó, Trung Quốc đang tiến hành khai thác các nguồn tài nguyên tại Biển Đông. Đầu tuần này, Bắc Kinh loan báo đề ra mục tiêu tới năm 2015 sẽ sản xuất 15 tỷ mét khối khí tự nhiên mỗi năm từ vùng biển này.
Cuối tháng 6 vừa qua, công ty dầu khí CNOOC của nhà nước Trung Quốc mời các công ty nước ngoài cùng hợp tác phát triển 9 lô dầu khí ở phía Tây Biển Đông, một hành động bị Việt Nam cho là bất hợp pháp và không có giá trị.
Hà Nội nói khu vực Bắc Kinh mời thầu quốc tế "nằm hoàn toàn trong vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý và thềm lục địa của Việt Nam theo Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982" và “hoàn toàn không phải là khu vực có tranh chấp".
Ngoài ra, mới đây Trung Quốc còn tuyên bố bắt đầu từ năm tới sẽ cho cảnh sát tỉnh Hải Nam lên tàu lục soát, tịch thu, và trục suất tàu bè nước ngoài bị coi là ‘xâm nhập bất hợp pháp’ các vùng biển mà Bắc Kinh dành chủ quyền ở Biển Đông.

Nguồn: VOA, AP, AFP, Reuters, Xinhua, PTI

 

Để chứng tỏ quyền làm chủ ở Biển Đông VN, TQ tăng cường đội Hải thuyền một ngày một nhiều và hiện đại hơn. Rồi TQ cho tập trận đe dọa các quốc gia tranh tuyên bố chủ quyển trong khu vực. Mơì các bạn xem các bài viết trên mạng của VOA dưới đây:

Jan 02-13 , trang VOA đăng:

Trung Quốc cho tàu hải giám tuần tra gần Vịnh Bắc Bộ

Tàu hải giám của Trung Quốc.

Cục Hải dương Quốc gia Trung Quốc loan báo đưa hai tàu hải giám 75 và 84 được hỗ trợ bởi máy bay trinh sát B-3843 tới tuần tra gần Vịnh Bắc Bộ, khu vực mà tháng trước Việt Nam tố cáo tàu Trung Quốc làm đứt cáp tàu khảo sát địa chấn Bình Minh 02 của Tập đoàn Dầu khí PetroVietnam.
Đầu tháng 12 vừa qua, Việt Nam nói tàu của PetroVietnam bị hai tàu cá Trung Quốc sách nhiễu gây đứt cáp tại khu vực cách đảo Cồn Cỏ 69 cây số khi tàu của Việt Nam đang di chuyển trong khu vực ngoài cửa vịnh Bắc Bộ.
Trung Quốc phủ nhận cáo buộc này, gọi đó là ‘không đúng sự thật’.
Các tàu hải giám Trung Quốc bắt đầu tuần tra Biển Đông từ ngày 1/1, thực thi quy định gây tranh cãi của Bắc Kinh cho phép cảnh sát biển tỉnh Hải Nam khám xét, trục xuất tàu nước ngoài vào các khu vực có tranh chấp ở Biển Đông mà Trung Quốc nhận là lãnh hải của mình.

 

 

Đại Việt thắng Nguyên Mông? Bài 41

CHƯƠNG 03 (tt)

XII/ Đánh Java.

Nam Dương là một nước lập bởi một tập hợp của nhiều quần đảo, trải dài từ Ấn Độ Dương đến Thái Bình Dương. Ngày nay nước này có trên 17500 hòn đảo, trong đó có các đảo lớn là Sumatra[1], Java, Celebes, ¾ đảo Borneo và ½ đảo New Guine

Theo Steven Drakekey viết trong quyển “The History of Indonesia” thì năm 1981, các nhà khảo cổ đã tìm ra một bộ xương của một người đàn ông tời tiền sử. Bộ xương này sau khi phân tích thì có số tuổi khoảng hơn 1 triệu năm trước. Sau đó thì không tìm ra những gì của con người còn để lại vết tích. Đây còn là một bí ẩn của ngành khảo cổ.

Trước thế kỷ thứ XII[1], Nam Dương chịu ảnh hưởng nặng nề của Ấn Độ giáo và Phật giáo. Trong thời gian của thế kỷ VIII, vương quốc Sailendra đã ngự trị quần đảo lẫn Mã Lai ngày nay. Triều đại này đã xây ngôi chùa lộ thiên Phật giáo lớn nhất thế giới Borobudur[2] là trung tâm Phật giáo trong một thời gian dài. Vương quốc này đã từng, xâm lăng Thủy Chân Lạp ở đồng bằng Nam Bộ của Vịệt Nam trong thế kỷ thứ VIII. Một thời gian cuối thế kỷ IX, họ phải chia sẽ ảnh hưởng với vương triều Sryvijaya ở Sumatra, rồi cuối cùng bị tiêu diệt và Sryvijaya bành trướng thành một đế quốc. Nhưng các cuộc xâm lăng từ vương quốc Chola (Nam Ấn Độ) thì đế quốc Sryvijaya cũng thu nhỏ còn giữ lại Sumatra và phần cực tây của Java vào thế kỷ XII, XIII.

Chùa lộ thiên Borobudur

(Ảnh từ Indonesia của Jeffey Zuehlke)

 Tại Java lúc ấy là vương quốc Mataram do vua Airlangga trị vì. Sau khi ông vua này qua đời thì Mataram chia thành 2 tiểu quốc:  Kediri và Janggala. Vương quốc Kediri dưới quyền của vua Kertajaya trở nên càng ngày càng mạnh lấn át Janggala.

A- Singhasari

Singhasari là gì? Đó là một triều đại của lịch sử Nam Dương nói chung và của Java nói riêng. Câu chuyện này có nhiều sự pha trộn như một huyền thoại, ngay trước thời Nguyên Mông vào xâm lăng nước này. Ngày nay câu chuyện này rất phổ thông trong dân chúng Nam Dương và được xem là một câu chuyện cổ tích.

Ngày ấy, vương quốc Keridi của Java cai trị bởi vua tên Kertajaya. Phía tây bắc của đảo Java là một đảo khổng lồ đang trị vì bởi đế quốc Srivijaya.

Vào khoảng năm 1182, một người đàn bà xứ Tumapel của tiểu vương quốc Janggala, tên Ken Endok không có chồng. Theo vài chuyện cổ thì một đêm bà mơ gặp thần Brahma, một trong ba thần của Ấn Độ giáo (hai thần kia là Vishnu và Shiva). Sau đó bà sinh ra một cậu bé. Bà đặt tên cho cậu bé là Ken Arok. Lại có chuyện nói rằng Ken Arok có tiền kiếp là thần Vishnu[1].

Một năm sau khi cậu Ken Arok ra đời thì có một cuộc chiến xẩy ra nhắm đánh bại Kertajaya, nhưng không nổi. Vua Kertajaya kiêu ngạo nói: “Trên đời không ai đánh bại nổi ông ta, ngọai trừ thần Vishnu.”

Vì không cha nên Arok được những kẻ vô lại nuôi nấng, và thiếu giáo dục. Rồi từ đó Arok muốn làm gì thì làm không ai kìm hãm nổi từ đánh lộn, cờ bạc, trộm, cắp… chẳng thiếu thứ nào. Với các việc làm bừa bãi trên, dân chúng ai cũng biết tên anh chàng này hết. Ngoài ra, từ lúc thiêú thời, Ken Arok có tài làm người khác xúc động, vui hay buồn.

Xứ Tumapel nằm dưới quyền kiểm soát của một người đàn ông, tuổi trung niên, tên Tunggul Ametung. Tunggul Ametung là một cường hào ác bá của vùng. Trong vùng có một nhà giảng thuyết Phật giáo lừng danh tên Mpu Purwa. Ông này có một cô con gái, rất trẻ, rất đẹp tên Ken Dedes. Một hôm, ông Mpu Purwa đi giảng đạo nơi xa; Tunggul thừa dịp đến bắt cóc cô con gái xinh đẹp của nhà giảng đạo này về làm vợ.

Thấy Arok tháo vát, Tunggul Ametung bèn thu dụng về làm tay sai. Vì tài ăn nói, diễn tả này, khi trưởng thành, Ken Arok được Tunggul Ametung tin dùng nhất trong đám bộ hạ. Trong đám bộ hạ này, Arok chơi thân với một người tên Kebo Ijo. Vì được tín nhiệm, Ken Arok thường lui tới tư thất của Ametung, nên gặp người đẹp Ken Dedes. Chẳng bao lâu sau, Ken Arok bị tiếng sét ái tình, đâm ra yêu trộm, nhớ thầm bà vợ xinh đẹp của chủ mình. Anh ta quyết định lấy Dedes làm vợ dù rằng, anh phải giết chủ nhân.

Anh ta bèn thi hành ngay ý định ấy và việc trước nhất là đi làm một vũ khí đặc biệt. Đó là một con dao găm hai cạnh đều bén mà người Java gọi là “kris”. Trong vùng có một người thợ rèn lừng danh tên Mpu Gandring. Arok bèn tìm tới ông ta, đặt làm một kris thật đặc biệt và quí. Tuy nhiên, việc làm một báu vật mất rất nhiều thời gian. Arok thúc dục liên hồi, nhưng lâu rồi mà dao vẫn chưa xong. Một hôm, Arok, tới nhà ông thợ rèn, thấy dao sắp hoàn tất. Anh ta bèn lấy dao đâm người thợ rèn để bịt miệng sau này. Trước khi chết, ông thợ rèn Grandring nguyền 7 đời Arko sẽ chết vì con dao ấy. Anh ta cũng chẳng đếm xỉa đến lời nguyền ấy, đem dao về chuẩn bị kế hoạch.

Một hôm, Arok đang thử dao thì Kebo Ijo xuất hiện bất ngờ. Thấy dao quá đẹp và lạ lùng, Kebo Ijo ngỏ ý mựơn chơi. Arok liền cho y mượn. Kebo Ijo lại có tính khoe khoang đi đâu cũng đeo con dao. Ai nấy trầm trồ khen ngợi. Arok biết vậy nhưng cứ để y làm. Một đêm, Arok, lẻn vào phòng Ijo lấy con dao rồi vào phòng Ametung. Lúc ấy, Ametung đang ngủ. Arok đâm một đao xuyên qua ngực Ametung làm y chết lập tức. Arok trốn về phòng, còn con dao vẫn cắm trên ngực nạn nhân. Sáng hôm sau, một người hầu phát hiện, tri hô lên. Mọi người đổ xô đến thấy con dao còn đó. Tất cả qui tội cho Ijo. Lập tức, Arok giết chết Ijo, trước khi y có thể biện minh. Arok đã toại ý; lấy Ken Dedes làm vợ, rồi làm thủ lãnh của vùng Tumapel. Lúc này Ken Dedes đã có thai với  Ametung và không bao lâu sau bà hạ sinh một cậu con trai, đặt tên là Anusapati.

Arok vẫn chưa vừa ý, anh ta đổi tên vùng Tumapel thành Singhasari (có nơi ghi Singosari) rồi khởi động một cuộc chiến chống lại vương quốc Keridi của vua Kertajaya. Cùng lúc ấy, vương quốc Keridi cũng đang rối loạn, khi vua Kertajaya đè nén Phật giáo. Nhà truyền đạo tôn giáo này[2] đến nhờ Arok bảo vệ. Bây giờ, Arok lại tự nhiên có chính nghĩa, cất quân đánh với vua Kertajaya. Năm 1222, quân hai bên gặp nhau tại làng Ganter. Sau một trận đánh dữ dội, quân đội Arok nghiền nát đối phương và Arok giết chết Kertajaya. Dân chúng Keridi lại càng tin Arok là hậu thân của thần Vishnu.

Rồi từ đó Ken Arok lập nên triều đại Sighasari và ông ta trở thành vị vua đầu tiên của triều đại với tên Prabu (vua) Sri Rajasa Sang Amurwabhumi. Khi dã lên ngôi, Arok cưới thêm vài bà thứ phi trong đó có bà Ken Umang. Bà sinh cho Arok một cậu con trai tên Panji Tohlaya.

Sau nhiều năm, Anusapati đã khôn lớn. Anusapati lấy vợ sinh ra một cậu con đặt tên là Ranggawuni (Wisnuwartdhama). Một hôm, Anusapati lấy con dao oan nghiệt đâm chết bố ghẻ, để trả thù cho bố ruột. Đây là chuyện thứ nhất ứng với lời nguyền của người thợ rèn. Một thời gian trôi qua, Anusapati cũng bị ám sát bởi Panji Tohlaya, con trai Arok,với con dao ấy. Nhưng chính bản thân Panji Tohlaya lại cũng bị chết vì con dao ấy trong một vụ phản loạn mà người cầm đầu là Ranggawuni, con trai của Anusapati.

May mắn, lời nguyền đã không hoàn toàn ứng nghiệm. Ranggawuni đã an toàn trị vì vương quốc Keridi rồi truyền ngôi lại cho con là Kertanegara. Đây là vị vua tài năng và đã làm rạng rỡ triều đại Singharasi.

Năm 1275, vua Kertanegara cho thủy sư đô đốc Mehesa Anabrang lên các vùng cực tây bắc của Java và sang đảo Sumatra để chinh phục đế quốc Srivijaya. Cuộc chinh chiến này không đổ máu và các phần đất được sát nhập trong hòa bình. Vua xứ Mã Lai chịu làm liên minh với vua Kertanegara. Tiếp theo, năm 1290 ông chinh phục vương quốc Bali ở đông, đông nam của Java.

B- Nguyên nhân

Đầu tiên Hốt Tất Liệt gửi một đoàn sứ giả do Meng Ki (孟琪- Mạnh Kỳ- còn được phiên âm là Men Shi hay Meng Qi) dẫn đầu đến bắt vua Kertanagara thần phục nạp cống. Theo “Genghis Khan & the Mongol Conquests 1190-1400” khi sứ đoàn tới, nhà vua không chấp nhận mà cho đóng dấu lên mặt các sứ giả rồi đem trả về, còn theo factsanddetails.com thì vua Nam Dương cho lấy sắt nung đóng lên mặt rồi cắt tai, sẻo mũi sứ đoàn trưởng Meng Ki rồi đuổi đi.

 Vài năm sau, nước Nam Dương ở trong một tình trạng rất bất ổn. Một lực lượng đối lập dấy lên làm loạn do thủ lãnh Jayakatwang xứ Keridi, chống lại vua Kertanagara và con rể ông, Phò Mã Vijaya. Hai cha con ông này đánh dẹp mãi không được. Cùng khi ấy, Nguyên Mông chuẩn bị trả thù.

---

[1] Dựa vào quyển “The History of Indonesia” thì ông vua Airlangga cai trị xứ Mataram từ 1016 đến 1049 mới tự nhận là hậu thân của thần Vishnu.

[2] Trong bài viết này không nói tới tên nhà truyền giáo. Không biết ông này có phải là Mpu Purwa hay không. Nếu chính là ông thì đây là chuyện bố vợ nhờ con rể vậy.

---

[1] Mãi tới thế kỷ XIII, Hồi giáo mới chiếm dần dần để giữ vai trò chính trong đời sống tin ngưỡng của nước này. Và ngày nay, đây là nước có dân số Hồi giáo nhiều nhất thế giới.

[2] Đền này, nay thuộc thành phố Magelang, trung bộ Java, 50 km phía bắc thành phố Yogyakarta. Theo Wikipedia ngôi đền này được xây trong 75 năm, từ khoảng năm 760 đến 830 sau Công Nguyên. Đền này có tới 504 tượng Phật. Tại bảo tháp chính ở giữa đền có 72 tượng Phật. Đền nay được UNESSCO công nhận di sản văn hóa thế giới và là nơi du khách tới thăm nhiều nhất của nước Nam Dương.

---

[1] Một hòn đảo này diện tích gần gấp rưỡi nước ta bây giờ.

Đỗ Phủ: Hiểu vọng

曉 望             

Hiểu vọng

白 帝 更 聲 盡，                    

Bạch Đế canh thanh tận
陽 台 色 曙 分。                    

 

Dương Đài sắc thự[1] phân
高 峰 寒 上 日，                    

Cao phong thượng hàn nhật
疊 嶺 宿 霾 雲。                    

Điệp lĩnh túc mai[2] vân
地 坼 江 帆 隱，                    

Địa sách[3] giang phàm ẩn
天 清 木 葉 聞。                    

Thiên thanh mộc diệp văn
荊 扉 對 麋 鹿，                    

Kinh phi đối mỹ lộc
應 共 爾 為 群。                    

Ưng cộng nhĩ vi quần

                          杜 甫   Đỗ Phủ

Nghĩa

Sáng sớm xem phong cảnh
Thành Bạch Đế tiếng trống canh báo đêm tàn.
Trên Dương Đài ánh sáng bình minh hiện ra.
Trên núi cao, mặt trời mọc còn lạnh .

                        Bụi mây mờ trú ngụ quanh ngọn núi trùng điệp.
                        Đất lở, buồm trên sông lúc ẩn lúc hiện .
                        Trời trong xanh, nghe tiếng lá cây rụng.
                        Cửa tre nhìn đàn hưu nai.
                        Muốn cùng lũ chúng mày làm bạn .
 

Trống canh Bạch Đế báo đêm tàn.            

Trên tháp Dương đài sáng chói chang.      

Chót núi lạnh tanh, trời mới mọc.              

Đỉnh non vần vũ, mây chưa tan.                          

Buồm mờ, nước chảy, bờ đà lở.                            

Trời biếc, lá rơi, cây đã than.                     

Trước cửa, hươu nai đang chạy nhảy.                  

Lại đây cùng tớ, kết bạn vàng.                   

                                VHKT

Thành Bạch Đế, canh tàn, trống đánh.

Trên Dương Đài lấp lánh như sao.

Sáng rồi vẫn lạnh núi cao.

Đỉnh núi trùng điệp, mây bao dật dờ.

Bờ sông lở, buồm mờ rồi rõ.

Trời trong veo, đã có lá rơi.

Trước cửa, hươu chạy trên đồi.

Lại đây cùng tớ để rồi kết thân.

VHKT

---

[1] Thự: rạng sáng.

[2] Mai: Bụi mù.

[3] Sách: nứt ra.

 

Các ngôi đền-chùa nổi tiếng 8

Borobudur, Indonesia

Khi người ta được hỏi:” Nước nào là nước Hồi Giáo lớn nhất thế giới?” Câu trả lời tùy theo kiến thức mỗi người. Câu trả lời đúng nhất là Nam Dương. Nước này có dân số đứng hàng thứ 4 trên thế giới với 237,424,363 người theo thống kê mới nhất năm 2011. Chẳng nói thì ai cũng biết nước dông dân nhất thế giới là TQ, sau đến Ấn Độ rồi hàng thứ 3 là Hoa Kỳ.

Nhưng có thể bạn không biết trứoc kia nước này là một quốc gia theo đạo Phật. Trong khoảng thế kỷ 9 về trước nước này đã đem quân đánh phá miền nam Việt Nam ta đấy. Nhưng lúc ấy, tên nước Nam Dương là Sailendra  và phần đất của châu thổ Cửu Long Giang thuộc quốc gia Thủy Chân Lạp, tách ra từ đế quốc Chân Lạp. Cùng thời gian này Sailendra đã cho xây một ngôi chùa khổng lồ: Borobudur.

Borobudur.

Nằm ở hòn đảo Java nổi tiếng, Borobudur là đền thờ Phật giáo lớn và được nhiều người biết đến nhất ở Indonesia. Borobudur được xây dựng trong 75 năm, từ thế kỷ 8 tới thế kỷ 9, bởi vương triều Sailendra, từ 2 triệu phiến đá. Nó bị bỏ hoang giữa rừng già từ thế kỷ 14 vì Ấn Độ giáo đã ngự trị quốc gia. Sau rốt, Ấn Độ Giáo lậi bị thay thế bởi Hồi gíao. Phật giáo kể từ đó không còn ai biết đến nên Borobudur đã bị chôn vùi dưới rừng già của vùng nhiệt đới.

Mãi tới khi người Hoà Lan và Anh đến đây nó mới được biết đến. Năm 1814, Sir Thomas Stamford Raffle khám phá ra. Và sau khi được phát hiện lại, đã trở thành hòn ngọc du lịch, văn hóa của đất nước. 

 

Ngoài các pho tượng Phật, các pho tượng các thú hộ vệ, chung quanh tường của chùa còn có 27 hình chạm trên đá rất công phu mô tả lại sự tích Đức Phật Đi Tu.