(tt)
IV-Thất bại của vương quốc Khwarezm.
A- Công tâm.
Mặc dù quân đội
Muhammad đông hơn gấp đôi quân của Thành Cát Tư Hãn, nhưng bị tâm lý chiến phá
hoại. Khi Thành Cát Tư Hãn phao tin có khả năng tiêu diệt nhiều thành phố một
lựơt, thì Muhammad đã trải 400000 của ông ra tất cả các thành phố để bảo vệ.
Chỗ quân đông nhất là thành phố Kunya Urgench, Muhammad đã cho 80000 quân bảo
vệ. Tân Nguyên sử viết “Vương (Muhammad)
cũng quay lại Tát Mã Nhĩ Can, biết Mông
Cổ là kẻ địch lớn, có lòng e sợ, tụ tập các tướng bàn bạc, cho là đánh ở chỗ
cánh đồng thì không lợi, không bằng đến chỗ rãnh sâu, luỹ cao mà tự giữ. Đã bàn
bạc xong, bèn đem quân chia ra giữ các thành ở sông Tích Nhĩ, A Mẫu”[1]
Mông Cổ biết tấn
công tâm lý nên được 1 điểm.
B- Thiên Thời.
Thời tiết khí
hậu của đế quốc này không làm ảnh hưởng đến các hoạt động của MC.
Thiên thời ở lúc
này là thời cơ của MC. Họ đang ở trong thời kỳ xung mãn, đánh đâu thắng đó với
đoàn kị binh khổng lồ.
MC được 1 điểm.
C- Địa lợi.
Tất cả các thành
phố quan trọng của vùng bắc đế quốc trên con đường tơ lụa đều nằm trên thảo
nguyên và sa mạc, nơi không có lợi địa cho sự phòng thủ. Vùng này bằng bặn khô
ráo chính là vùng chiến trận của kị binh. Chúng tôi xin lập lại đoạn viết Trong
bài của ông Peter Roudik trên trang History of the Central Asia republic mà quí
độc giả đọc ở phần nói về Khwarezm (Khorezeme): Điều kiện địa lý cũng ảnh hưởng
tới con người nữa. Vì là vùng đất khô cằn, dân chúng thường định cư vào các ốc
đảo. Tuy nhiên khoảng cách giữa các ốc đảo quá xa làm sự thông tin liên lạc rất
phức tạp. Vì không có các chướng ngại vật thiên nhiên nên đây còn là vùng làm
mục tiêu cho nhiều cuộc xâm lăng của ngoại bang. (Geographical factors have impacted the people as well. Due to the aridity
of soil, settlements were concentrated in oases; however, large distances
between the oases complicated the communication between them. Because lack of
natural barriers, the region had been the subject of frequent foreigner
invasions.)
Không riêng gì cuộc
xâm lăng của Mông Cổ mà tất cả các nước khác cũng đã từng đạp nát đất nước này,
kể cả chính bản thân Muhammad. Khi đánh nhau với một đạo quân mạnh hơn về kị
binh mà không có lợi địa thì chỉ thấy thua nhiều hơn thắng vì ta không thể phục
kích đánh bất ngờ.
Nói vậy thì
Khorezeme đã thua về lợi địa. Mông Cổ đựơc 1 điểm.
E- Nhân Hòa.
Theo sự nghiên
cứu của ông Hà Văn Tấn và bà Phạm Thị Tâm trong quyển “Cuộc kháng chiến chống
xâm lược Nguyên Mông thế kỷ XIII” trang 318 đã ghi: Muhammad là một con người
tham lam, bóc lột nhân dân tận xương tủy, xâm lăng các nước nhỏ chung quanh
bằng các cuộc chiến tranh đẫm máu. Vì sự bóc lột dã man của Muhammad, dân nước
ông oán hận và các nước bị ông chiếm căm thù, lúc giặc tới họ không đoàn kết
sau lưng lãnh tụ mà trốn tránh tòng quân hay sẵn sàng đầu hàng địch.
Trong lúc này ý
chí trả thù của cả tập đoàn MC đã đem họ quay quanh lãnh tụ.
Nên mục này MC
thắng hoàn toàn và được 2 điểm.
E- Chiến thuật.
Đọc qua phần
lịch sử của đế quốc này ta thấy MC tấn công rất có chiến thuật từ dương đông
kích, công đồn đả viện. Khi Mông Cổ tấn công mãi Kunya Urgench không được, họ
bèn phá đê nứơc trên sông Amu Darya, làm ngập lụt thành phố. Đây lại
chứng tỏ Mông Cổ có chiến thuật cao hơn Khwarezm.
Hơn thế nữa vì
địa thế của sa mạc, nên từ thành phố này đến thành phố kia có một khoảng cách
rất xa, không thể dùng thế hỗ tương, liên hoành, cứu viện lẫn nhau. Lúc tấn
công một vị trí nào có 40000 quân bảo vệ thì Thành Cát Tư Hãn cho lực lượng gấp
đôi. Sau khi thanh toán mục tiêu, ông sẽ dồn quân đánh nơi nhiều quân hơn. Một
cái bất lợi khác là các thành phố ít nguồn tiếp liệu nước uống, nên khi bị bao
vây rất dễ bị núng thế.
Yếu điểm nữa của
Muhammad là không có lực lượng di động đánh úp địch quân hay vào các nguồn tiếp
liệu của địch quân, mà chỉ biết phòng thủ.
Về chiến thuật quân Mông hoàn toàn thắng 2
điểm.
F-Tình Báo.
Mông Cổ đã gửi
gián điệp hoạt động trong lãnh thổ đã nhiều lần qua các đoàn thương nhân. Nhưng
chỉ tiếc lúc nghi ngờ lại giết hết cả đoàn, nên gây ra cuộc chiến.
Đã thế tình báo
liên lạc yếu kém; lúc hai tjumen do Jebe
và Subutai điều khiển vượt qua sa mạc Kyzyl Kum tấn công Bukhara, họ đã phải
dừng tại các ốc đảo trên sa mạc để lấy nước cho người ngựa, lạc đà; vậy mà các
điệp viên của Khwarezm không phát hiện và thông báo.
Tình báo Mông Cổ cũng thắng thế với 1
điểm.
G-Quân đội.
Quân của
Khwarezm đông hơn nhưng quân Mông tổ chức và tập trung phân tán rất linh hoạt,
nên kể như đồng đều.
Mỗi bên đều 2
điểm.
H-Tướng .
Về phương diện
tướng cầm quân cho ta thấy Mông Cổ thắng với các tướng tài ba như Thành Cát Tư
Hãn, Jebe, Subutai…
Mông Cổ thắng
trong phương diện này với 2 điểm.
Tóm lại Khwarezm
đã thua về từ nhân hòa, địa lợi, chiến thuật, tâm lý chiến đến tình báo-gián
điệp và thông tin.
Khwar
|
MC
|
|
A- Công Tâm
|
0
|
1
|
B- Thiên thời.
|
0
|
1
|
C- Địa lợi.
|
0
|
1
|
D- Nhân hòa
|
0
|
2
|
E- Chiến thuật
|
0
|
2
|
F- Gián Điệp
|
0
|
1
|
G- Quân Đội
|
2
|
2
|
H- Chọn tướng
|
0
|
2
|
Tổng số điểm
|
2
|
12
|
A- Công lương.
Vua nước này đã
nghe tin quang Mông chuyên cướp lương của cải, lương thực, nhưng không có cách
chống, nên thua 1 điểm.
B- Địa Lợi.
Georgia lại là
vùng đồi núi chập chùng có lợi địa cho phục kích, vậy mà vua Giorgi IV Lasha đã
không biết dùng chiến thuật phục kích địch.
Nước này có lợi địa
nên được 2 điểm.
C- Nhân hòa.
Đây là thời vàng
son của vua Giorgi IV Lasha. Ông đã tụ tập được một số quân lớn chống quân xâm
lược, chứng tỏ dân chúng ủng hộ ông.
Điểm này Georgia
thắng thế.
D- Tổ chức quân đội.
Quân đội nước
này đông hơn MC và đã đánh bại được Subutai-Jebe lần đầu. Quân MC tuy ít hơn,
nhưng tổ chức quy củ hơn. Phần này cũng thuộc về Georgia 2, MC 1.
E- Chiến thuật.
Lần
thứ hai, chủ quan kinh địch nên vua Giorgi IV Lasha bị rơi vào chỗ mai phục của
hai tướng MC này. Rút cục tướng Jebe và Subutai lại dùng địa lợi của Georgia
đánh Georgia. Bên MC toàn thắng về chiến thuật.
F- Tướng.
Nước này thất
trận là vì thiếu tướng tài ba tìm ra chiến thuật hữu hiệu.
Georgia
|
MC
|
|
A- Công Lương
|
0
|
1
|
B- Địa lợi.
|
1
|
0
|
C- Nhân hòa
|
2
|
0
|
D- Tổ chức quân đội
|
2
|
1
|
E- Chiến thuật
|
0
|
2
|
F- Chọn tướng
|
0
|
2
|
Tổng số điểm
|
5
|
6
|
No comments:
Post a Comment