Lý Bạch: Thu tịch lữ hoài

Bạn tôi, Nguyễn Hữu Lộc, giáo sư sử địa trung học Cao Lãnh gửi tôi bài thơ: Thu tịch lữ hoài của Lý Bạch. Một số bạn thơ khác cũng dịch bài thơ trên. Tình cơ cách đây vài năm, tôi vẽ tranh và dịch bài thơ này. Nay tôi xin nạm phép đăng lên tất cả các thơ dịch bài thơ ấy. Và hơn hết có bài dịch của Tàn Đà.

Trước tiên là bài viết của một bạn có tên là Đỗ Chiêu Đức viết về nguồn gốc bài thơ. Xin các bạn cùng đọc.

 Năm Công nguyên 756, tức là năm thứ hai sau loan An Lộc Sơn, Lý Bạch vì bi phẩn trước thời cuộc, nên tham gia dưới trướng của Vĩnh Vương Lý Lân. Chẳng may, Vĩnh Vương vì tranh đoạt đế vị với Túc Tôn thất bại, Lý vì liên lụy nên bị đày xuống Dạ Lang ( tỉnh Quý Châu hiện nay ), nhưng dọc đường lại được lệnh ân xá, vì thế mà phiêu bạc tha hương....
Bài thơ " Thu Tịch Lữ Hoài " có thể được làm vào mùa thu năm 758 ( năm Càn Nguyên Nguyên niên cùa Đường Túc Tôn ). Lúc bấy giờ Lý vừa được tha, tấm thân lưu lạc xứ người, lòng nhớ quê hương cố quốc, nên lời thơ bi thiết thê lương là thế !....

 

 

Thu tịch lữ hoài

Nguyên tác: Lý Bạch

秋夕旅懷

涼風度秋海。
吹我鄉思飛。
連山去無際。
流水何時歸。
目極浮云色。
心斷明月暉。
芳草歇柔艷。
白露催寒衣。
夢長銀漢落。
覺罷天星稀。
含悲想舊國。
泣下誰能揮。

Thu tịch lữ hoài

Lương phong độ thu hải
Xuy ngã hương tứ phi
Liên sơn khứ vô tế
Lưu thủy hà thời quy
Mục cực phù vân sắc
Tâm đoạn minh nguyệt huy
Phương thảo yết nhu diệm
Bạch lộ thôi hàn y
Mộng trường Ngân Hán lạc
Giác bãi thiên tinh hy
Hàm bi tưởng cựu quốc
Khấp hạ thùy năng huy

-- Dịch nghĩa --

ĐÊM THU NHỚ NHÀ

Gió lạnh thổi qua bể mùa thu
Thổi theo lòng nhớ quê nhà của tôi
Núi liền nhau như chạy dài vô cùng tận
Nước trôi mãi hỏi có khi nào trở về chăng?
Sắc mây nổi xa cùng cực khỏi tầm mắt,
Trăng sáng soi tỏ làm đứt tươm khúc ruột.
Cỏ thơm hết đẹp mướt,
Sương bạc giục người mặc áo rét
Giấc mơ dài tưởng rơi dải Ngân hà
Tỉnh dậy sao trên trời chỉ còn lác đác
Ôm mối sầu tưởng nhớ đến nước cũ
Khóc rơi nước mắt ai lau cho được.

--Bản dịch của Tản Đà --

Lạnh lùng gió vượt bể thu
Hồn quê theo gió như vù vù bay
Chạy dài dãy núi liền mây
Nước trôi trôi mãi, có ngày về chăng?
Đám mây vút mắt xa chừng,
Đứt tươm khúc ruột dưới vừng trăng soi
Cỏ thơm đẹp mướt thôi rồi,
Áo may mặc rét giục người móc sa!
Giấc mơ rơi dải Ngân hà,
Sao thưa lác đác tỉnh ra khắt trời
Đoái thương nước cũ ngậm ngùi
Khóc rơi giọt lệ lau chùi đố ai?

Tản Đà

-- Bản dịch của MaiLộc—

Gió thu qua biển khơi lạnh ngắt ,

Mang nhớ nhung héo hắt tình quê .

Ngút ngàn đồi núi lê thê ,

Nước trôi, trôi mãi có về hay chăng ?

Áng mây sầu dung dăng heo hút ,

Ngắm trăng ngà bức rức lòng ta .

Cỏ thơm thôi hết mượt mà ,

Áo hàn , khẽ lạnh , sương sa trắng ngần .

Lòng mải mê sông Ngân , hồn lạc ,

Sao thưa dần mờ nhạt , tỉnh ra .

Ôm lòng sầu tưởng quê nhà ,

Ai người mắt lệ xót xa khôn cầm .

ML

 

ĐÊM THU NHỚ NHÀ

(phỏng dịch "Thu tịch lữ hoài của Lý Bạch)

Gió Thu thổi lạnh thoáng vèo qua

Nổi nhớ tình quê cảm đậm đà

Dãy núi chạy dài như bất tận

Nước trôi về lại được chăng là ??

Mây cao vút mắt khuất tầm xa

Trăng sáng thấu soi rỏ ruột ta ?

Đám cỏ thơm đâu tươi mượt nữa

Áo hàn mặc lạnh lúc sương sa.

Giấc mơ rơi tưởng dãy Ngân hà

Lác đác sao trời lúc tỉnh ra

Nước củ ngậm ngùi khi đoái tưởng

Hỏi ai mắt khóc lệ không nhòa ??!

SONG QUANG

NỖI LÒNG ĐẤT KHÁCH ĐÊM THU.
Biển thu gió vàng se sắt,
Nhớ quê lòng muốn bay về.
Ngàn trùng núi non mút mắt,
Bao giờ nước chảy đến quê ?
Ngút ngàn mây trời giăng mắc,
Lòng đau trăng lạnh tái tê.
Cỏ non đâu còn mơn mởn,
Sương thu thấm áo não nề.
Ngân Hà mờ theo mộng ảo,
Sao thưa trời sáng ủ ê.
Nén sầu vời trông cố quốc,
Lệ rơi thấm áo mơ về....
Đỗ Chiêu Đức.

Chiều thu về nhớ nhà.

 Gió mát thổi qua biển khơi.

Hây hay đưa đẩy, dục tôi thăm nhà.

Núi dài liên kết đến xa.

Nước kia trôi mãi, quê ta có về?

Chân mây mầu, ngắm mải mê.

Ánh trăng chiếu sáng não nề tâm can.

Cỏ xanh, nay cũng héo tàn.

Sương rơi thôi thúc, áo hàn mặc vô.

Mộng dài, Ngân Hán điểm tô.

Tỉnh giấc, đã thấy sao thưa trên trời.

Nhớ quê cũ, chốn xa vời.

Mắt dưng dưng lệ, ai người lau đây?
                    

                                      VHKT