CHƯƠNG 03
(tt)
VII/ Đánh
Nga lần thứ hai .
A- Thời kỳ tiến chiến
Sau khi Mông Cổ
đi khỏi, các lãnh chúa Nga lại tiếp tục cãi vã tranh giành nhau trong 15 năm.
Năm 1232 Mông Cổ
đem quân chinh phục bộ tộc Bashkiria[1] ở
đông nam dãy núi Ural, đây là một phần của Volga Bulgaria. Sau trận thắng ở Samara Bend, người Volga Bulgaria xây xựng tuyến phòng
thủ Bilär là kinh đô của họ để chống lại Mông
Cổ.
Năm 1236, Batu
Khan- con của Jochi, cháu nội Thành Cát Tư Hãn- đem quân sang đánh Âu Châu. Lúc
này Subutai đã hoàn tất việc diệt Tây Hạ, Kim nên lại được phái sang điều kiển
cánh quân ấy, dù là ông đã gần 70 tuổi và rất béo.
Về con số tham
dự cuộc viễn chinh này cũng có nhiều mơ hồ. Phần đông các tài liệu đều viết con
số là 35000 kị binh. Trong quyển “Russia
and the USSR” của Peter Neville, trang 16 thì viết: “…Subudei cho 120000 chiến
sĩ vượt qua sông Volga đóng băng, sau đó họ âm thầm tiến qua khu rừng dày trên
bờ sông.” [… Subedei who sent a vast of army of 120,000 warriors across the
frozen Volga, after which they advanced unobserved throught the thick the tick
forest on its western bank.”]. Con số này được ủng hộ bởi Leo de Hartog trong
“Genghis Khan conqueror of the World”. Quyển “A History of Russia” của Jesse D. Clakson thì ghi lại con số trên
100000. Đối với trang Russia the Great trên net, con số lên đến 140000. Trong
khi quyển sử của Đại Học Cambridge về Trung Quốc do tác giả Patricia Buckley
Ebrey viết ở trang 170 thì nói con số này là 150000 gồm cả gốc người MC, Thổ
Nhĩ Kì và Ba Tư.
Riêng ở trang 20
trong quyển “Mongolia: A Country Study” có viết đoạn sau: Trên danh nghĩa người điều khiển là Batu, vì đó là người thừa hưởng từ
Thành Cát Tư Hãn, nhưng trên thực tế vị chỉ huy là Subetei (Subutai) già cả,
vẫn rất sáng suốt. Ông ta có lẽ là vị tướng tài năng nhất sau Thành Cát Tư Hãn,
và đã từng là một trong các vị chỉ huy của cuộc hành quân trinh sát vào vùng
nam Nga, mười lăm năm trước.
Người Bulgar bị bại năm 1236, và vào tháng
chạp 1237, Subetei cùng Batu dẫn một đạo quân gồm 600000 (sáu trăm ngàn) người
vượt qua dòng sông Volga đóng băng…[Nominal command was to be exercised by
Batu, because this was the part of the world he had inherited from Chinggis.
The actual commander was the aging, but still brilliant, Subetei. He was
properly the most gifted of all Mongol generals, after Chinggis himself, and he
had been one of the commanders of the momentours reconnaissance that had been
though southern Russia fifteen years earlier. The Bulgars were defeated in
1236, and in December 1237 Subetei and Batu led an army of 600,000 across the
frozen Volga River…]
Trang www.republicanchina.org cũng công nhận con số 600000
quân này.
Không hiểu tai
sao lại có một con số quá chênh lệch như vậy? Vì sách viết lại có dấu “,” để
ngăn cách đơn vị ngàn, nếu không ta có thể nghĩ người đánh máy sai là chỉ 60000
mà thôi. Cũng có thể sách ghi lại con số của cả gia đình mà đoàn quân đem theo
chăng? Nhưng nếu là cả gia đình, vợ con… của lính Mông Cổ được đếm vào thì con
số này vẫn quá cao. Giả sử số quân là 35000 với gia đình thì mỗi gia đình trung
bình là phải 17 người. Còn nếu là 120000 quân cộng thêm người trong gia đình
thì có thể chấp nhận được.
B- Đánh Volga Bulgars.
Đoàn quân này
tiến sang phương tây, bao vây kinh thành Bilär của Volga Bulgaria. Đây là trận phục thù của Mông Cổ sau khi bị bại trong
cuộc phục khích ở Samara
Bend, năm 1223. Quân của
Subutai vây thành này trong 45 ngày. Cuối cùng Bilär cũng thất thủ trước vó ngựa của Batu,
cháu nội Thành Cát Tư Hãn. Nhiều thành phố của nước này cũng bị rơi vào tay của
Batu và Sutubai như Bolghar, Suar,
Cükätaw…Theo
“Russia and the USSR” của Peter Neville thì Mông Cổ đã giết 50000 ngàn dân nơi
đây. Trận đánh này làm cho rất nhiều dân nơi đây đổ xô về Riazan và Vladimir.
Thật ra các làn sóng dân tị nạn nơi đây phải là các dấu hiệu để lãnh chúa Yuri
II xứ Vladimir biết mà đề phòng. Tuy nhiên, vị lãnh chúa này vẫn thờ ơ.
C- Đánh Riazan.
Mùa đông năm
1237 đến, sau khi kiểm soát được Volga Bulgars, quân Mông Cổ, lợi dụng sông
Volga đóng băng, vượt qua rồi tiến đến sông Nukhla thì hạ trại dừng quân.
Vì Mstislav the
Bold đã chết năm 1228 sau nhiều ngày tháng long đong. Riêng về Kiev, sau thời
gian huy hoàng từ thế kỷ thứ X đến XI thì đã xuống. Đến lúc Mstislav III của
Kiev tử trận năm 1223 ở sông Kalka thì Kiev xuống dốc luôn, nên tình trạng Nga
đã thay đổi. Subutai biết rằng trong các thủ lãnh mới của Nga thì Quận Công
Yuri II trong thành Vladimir của lãnh địa Zudalia và lãnh chúa của địa phận
Novgorod là mạnh nhất. Còn các anh em vừa họ vừa ruột của Yuri II cai trị các
thành phố của lãnh địa Suzdalia và lãnh địa Riazan(Ryazan), sát cạnh ở phía
nam. Người Nga gọi các chúa tể cai quản này là “knyazes” (lãnh tụ).
Theo quyển “Russia” của Derek C Maus dịch từ “Novogorod Chronicle” thì Subutai gửi sứ
đoàn gồm ba người một mụ phù thủy cùng hai người đàn ông đến gặp các knyazes của các địa phận thuộc Riazan và
của các thành phố khác là Pronsk, Murom. Điều kiện của Mông Cổ là Riazan và
Suzdalia phải nộp đàn ông, ngựa với con số là 1/10 của tổng số người cũng như
ngựa. Cũng từ quyển đó thì trước lúc ấy không lâu Yuri cùng các anh em ruột
cũng như họ là Roman Ingorevich, Oleg và Yaroslav đang cãi nhau ầm ĩ[1].
Lúc nhận được điều kiện thì ba người Roman Ingorovich, Oleg và Yaroslav cử
người lên cầu viện thủ lãnh Yuri II. Yuri không muốn cứu viện mà muốn tự ông
trực diện với Mông Cổ. Ông trả lời với sứ giả Mông Cổ là “Chỉ khi nào anh em chúng tôi không còn ai thì tất cả đều thuộc về các
ông” [Only when none of us remain then all will be yours.]
Theo quyển “Russia and the USSR” hai tuần sau Mông
Cổ đến vây các thành phố của Riazan. Tuy nhiên ba knyazes cũng đã đánh thắng quân Mông Cổ trong một vài trận nhỏ.
Nhưng sau đó họ đều bị bao vây trong lâu đài cổ của họ ở thủ phủ cũng có tên
Riazan. Quân Mông Cổ đã lấy cọc gỗ làm một hàng rào quanh lâu đài, để cắt hết
tiếp viện từ bên ngoài. Sau 5 ngày công hãm, quân Mông Cổ đã tràn ngập cổ
thành. Họ bắt tất cả những người trong dòng họ quý phái đem giết hết, rất nhiều
dân chúng bị họ lột da đem treo lên cây. Tất cả phụ nữ đẹp kể cả các bà tu sĩ
đều bị lần lượt hãm hiếp. Đến lúc ấy, người Nga mới hiểu được cái man rợ của
Mông Cổ là gì.
Theo Novgorod
Chronicle thì khi Mông Cổ mở cuộc tấn công thì knyazes Yuri (em của Yuri II) của thành Riazan đem quyến thuộc vào
lâu đài rồi đóng cửa lại. Trong khi ấy, knyazes
Roman Ingorovich đem quân chống cự. Yuri II ở Vladimir gởi tướng Yeremei
(trên mạng thì nói là con) đến giúp Roman Ingorovich. Nhưng cuối cùng, dù đã
chống cự mãnh liệt, quân Mông Cổ đã bao vây hai người này ở thành phố Kolomno
(Kolomna) rồi họ bị giết chết vào ngày 21 tháng 12. Thủ lãnh thành Moscow đã bỏ
chạy, dù là quân giặc chưa tới. Trong trận này, Voskresensk Chronicle viết một
bài liên quan đến chiến thuật của Subutai và Batu. Stephen Turnbull viết lại bài ấy như sau: Batu thay thường xuyên đổi lực lượng tấn công bởi các lính khẻo mạnh,
đã được nghỉ ngơi, trong khi dân thành Riazan chiến đấu mà không có tiếp viện.
(Batu changed his regiments frequently, replacing them with fresh troops,
while the citizens of Razan fought with relief…)[2]
[1] Vì nhiều
sách nói người này là em ruột, sách kia lại nói ngược lại, nên tôi không biết
chính xác ai là em ruột của Yuri III.
[2] Trích
trang 45, Genghis Khan & the Mongol Conquests 1190-1400.
[1] Nay ỏ
phía bắc nước Kazakhstan
No comments:
Post a Comment