Túc Ngũ Tùng sơn hạ Tuân ảo gia
我宿五松下，
Ngã túc ngũ tùng hạ
寂寥無所歡。
寂寥無所歡。
Tịch liêu vô sở hoan .
田家秋作苦，
Điền gia thu tác[1]
khổ
鄰女夜舂寒。
跪進雕胡飯，
月光明素盤。
Nguyệt quang minh tố[6] bàn
令人慚漂母，
三謝不能餐。
Tam tạ bất năng xan[9]
.
李白 Lý Bạch
Ngủ trọ dưới chân núi 5 cây Tùng
Ngủ trọ dưới chân núi 5 cây Tùng
Hôm nay ngủ dưới Ngũ Tùng.
Làng cô, xóm tịnh, lạnh lùng chẳng vui.
Đàn ông cầy cấy ngậm ngùi.
Đàn bà xay, dã chôn vùi thâu đêm.
Bà già dưng chén cơm lên.
Đơn sơ, trăng tỏa bên trên mặt bàn.
Lòng tôi xấu hổ muôn vàn.
Không ăn, cảm tạ thở than vài lời.
VHKT
Thơ Lý Bạch - Túc Ngũ Tùng Sơn Hạ Tuân Ảo Gia
ReplyDeleteTrọ nhà Tuân Ảo dưới chân núi Năm Cây Tùng
Tôi trọ dưới Ngũ Tùng (bây giờ là miền nam của huyện Đồng Lăng, tỉnh An Huy)
Cảnh vắng lòng chẳng vui. (Lý Bạch là quan lớn, lại là nhà thơ, đi chơi để vui vẻ, nhưng đến đây thì không thể vui được.)
Công việc nhà nông mùa thu vất vả làm đắng lòng. (Đắng lòng người xóm nghèo hay đắng lòng tác giả?)
Tiếng chày giã của cô hàng xóm lạnh cả lòng. (Lạnh lòng cô láng giềng hay lạnh lòng tác giả?)
Quỳ bưng bát cơm Điêu Hồ Phạn. (Đó là cơm nấu bằng hạt cây Niễng. Cây này có ở Việt Nam, đốt mọc ngay mặt nước phình ra, trắng nõn, ăn sống rất giòn ngọt, mà thái ra xào cũng rất ngon. Tác giả vào nhà này thì ngồi trên sàn nhà cũng như mọi người chứ không ngồi bàn ghế cao. Chủ và khách đều quỳ gối và ngồi trên bắp chân của mình. Lối ngồi này vẫn còn rất phổ biến ở Nhật và Triều Tiên ngày nay. Bà già chủ nhà đưa bát cơm cho Lý Bạch thì cũng quỳ như thế, và bưng bát cơm cho ông.)
Trăng tỏ chiếu rõ tấm bàn mộc. (Bàn này không đánh dầu hay sơn chi cả. Cứ để gỗ thô thôi.)
Làm tôi xấu hổ với Phiếu Mẫu. (Đây là tích "bát cơm Phiếu Mẫu" kể chuyện Hàn Tín cơ hàn được bà già cho ăn cơm rồi sau này mới làm nên sự nghiệp lớn.)
Cám ơn mấy lần chứ không thể ăn được.
Bà già giặt tẩy tơ sợi bên sông thấy Hàn Tín đói khổ mới cho cơm ăn. Hàn Tín coi bà như mẹ. Hàn Tín lên ngôi vua, biếu bà nghìn vàng. Vì thế có thành ngữ "bát cơm Phiếu Mẫu ngàn vàng - Nhất Phạn Thiên Kim 一飯千金."
Delete