暮 春 即 事
Mộ xuân tức[1] sự
閑中盡日閉書齋
Nhàn trung tận nhật bế[2] thư trai,門外全無俗客來
Môn ngoại toàn vô tục[3] khách lai .
杜宇聲中春向老
Ðỗ vũ[4] thanh trung xuân hướng lão ,
一庭疏雨楝花開
Nhất đình sơ vũ luyện[5] hoa khai .
阮 廌 Nguyễn Trãi[6]
Việc chiều xuân
Ngày đã tàn cài then phòng sách.
Ngoài trời buồn, chẳng khách tới chơi.
Quốc kêu xuân sắp tàn rồi.
Ngoài sân, xoan đã đâm chồi trong mưa.
VHKT
Ngoài cửa, khách thường chẳng thấy ai.
Tiếng cuốc vang lên, xuân sắp hết.
Trước sân, mưa nhỏ, nở cành mai.
VHKT
Phòng sách cài then, nhàn cuối ngày.
Bên ngoài bạn tốt chẳng sang đây.
Cuốc kêu để báo xuân gần hết.
Sân trước, trong mưa, xoan nở đầy.
VHKT
[1] Tức: 1. tới gần. 2. ngay, tức thì. 3. chính là
[2] Bế: đóng.
[3] Tục: ngừơi thường.
[4] Đỗ vũ: con cuốc.
[5] Luyện: xây xoan.
[6] Nguyễn Trãi (阮廌), hiệu là Ức Trai (抑齋), 1380–1442, con của Nguyễn Ứng Long sau dổi thành Nguyễn Phi Khanh, quan của nhà Hồ. Khi Nhà Minh sang đánh Đại Ngu (quốc hiệu Việt Nam ngày ấy) bắt được cha con Hồ Quý Ly cùng Nguyễn Phi Khanh đem về Kim Lăng (Nam Kinh). Ông định theo cha hầu hạ nhưng cuối cùng nghe cha quay về tìm theo Lê Lợi để phục thù. Ông có công rất lớn trong việc đánh đuổi quân Minh và là đại thần nhà Hậu Lê, một nhân vật vĩ đại về nhiều mặt, rất hiếm có trong lịch sử. Công lao sự nghiệp của ông rất lớn. Đạo đức phong cách của ông rất cao đẹp. Ngay từ khi còn sống, Nguyễn Trãi đã được những người đương thời khen ngợi là: Kinh bang hoa quốc, cổ vô tiền (Dựng nước và làm vẻ vang tổ quốc, từ xưa chưa ai được như ông).
Ngoài mặt quân sự ông còn nhà ngoại giao kiệt xuất, đồng thời là một nhà văn lớn, nhà thơ lớn, nhà sử học, nhà địa lý học. Nhưng cái chết của ông cũng làm cho người Việt của bao thế hệ thương tâm. Năm 1442, vua Lê Thái Tông tuần du miền đông. Nguyễn Trãi cho đón vua về nơi cư ngụ. Nàng thiếp của Nguyễn Trãi là Thị Lộ, xinh đẹp được vua mến chuộng. Vua đến Lệ Chi Viên cho đem theo Thị Lộ và đêm ấy hai người thức suốt đêm. Sáng ra vua băng hà. Vì lý do ấy toàn thể gia đình ông bi tru di tam tộc.
No comments:
Post a Comment