II. Việt Nam thắng là nhờ thời tiết
Rất nhiều người không phải là chỉ trên diễn
đàn VVH đều nghĩ Mông Cổ rút khỏi Đại Việt là vì nóng.
Thật ra cái nóng
cũng là một yếu tố để cho vị đại tướng dùng tới trong chiến thuật như tôi đã
viết phần đầu: ấy là thiên thời. Nếu vị đại tướng đã biết dùng sức nóng mùa hè
để đẩy lùi địch quân, ấy là một tướng tài.
Tại đất Mông Cổ
thuộc khí hậu của vùng thảo nguyên hay nói một cách khác đó là khí hậu bán sa
mạc. Khí hậu này rất nóng và cũng rất lạnh, tuy ít độ ẩm trong không khí ít,
nên thay đổi nhiệt độ rất nhanh. Ban ngày nhiệt độ có thể lên đến trên 32 độ C
(90 độ F), nhưng ban đên xuống 0 độ C (32 độ F) là thường. Ở các thảo nguyên
nhiệt độ đôi khi lên đến 40 độ c (104 độ F). Điều này đã được chứng minh ở
trang 11, của quyển “Life in Genghis
Khan’s Mongolia”. Trong quyển ấy Robert Taylor đã dựa vào các tài liệu về
thảo nguyên và cả bài tường thuật của giám mục Friar Giovanni Diplano Carpini
đã sang Mông Cổ năm 1245 viết: Nó [vùng
thảo đất Mông Cổ] chia sẻ ảnh hưởng quá thái của cả các vùng này, cái lạnh dai
dẳng trong chín tháng mùa đông với nhiệt độ rơi xuống đến -40 độ F[1], và
phóng lên trên 100[2]
độ trong mùa hè. Quan trọng nhất, vùng này quá khô, khô đến nỗi không thể trồng
tỉa được [It shares the extreme climate of both these regions, enduring
arctic cold during nine-month winters, with temperatures plunging as low as -40
degree Fahrenheit, and searing 100-plus degree in summer. Most importantly, it
is dry, far to dry to sustain an agriculture economy.]
Cái mà Mông Cổ
sợ không phải là cái nóng mà là nóng, ẩm kéo dài từ sáng đến tối. Với cái nóng
ở Mông Cổ, đêm đến ngừơi dân vùng này ngủ yên lành, còn cái nóng ở Việt Nam,
mấy người lính Mông Cổ đêm ngủ không ngon. Bây giờ ta tìm hiểu xem các lý do ấy
viện ra có đúng không?
1/. Mông Cổ rút
lần thứ nhất là năm 1258, và mãi tới cuối năm 1284 mới quay lại đánh. Rõ ràng
là thua mà phải rút. Nếu tái phối trí thì vài tháng là sang đánh nữa rồi.
2/. Mông Cổ rút
lần thứ hai, năm tháng 5 năm 1285, mãi tới năm giữa năm 1286 mới phong chức cho
các tướng, bổ xung quân số chuẩn bị tấn công lần 3, và đầu năm sau mới đem quân
sang.
Dưới đây là bảng
nhiệt độ theo nhiệt độ bách phân (C) Quảng Tây dựa vào
www.china-roads.com/weather/guangxi.htm
Dưới đây là bảng
nhiệt độ Miến Điện dựa vào
tháng 5
|
tháng 6
|
tháng 7
|
tháng 8
|
tháng 9
|
tháng 10
|
|
cao
|
33
|
33
|
32
|
32
|
30
|
28
|
thấp
|
na[1]
|
na
|
na
|
na
|
na
|
na
|
Dưới đây là bảng nhiệt độ Chiêm Thành. Vì thời
ấy không ai phối kiểm nổi nhiệt độ, nên chúng tôi tìm các thống kê nhiệt độ của
Đà Nẵng dựa vào www.5starvietnam.com/Danang-Vietnam-Weather.htm
tháng 5
|
tháng 6
|
tháng 7
|
tháng 8
|
tháng 9
|
tháng 10
|
|
cao
|
33
|
34
|
34
|
34
|
31
|
28
|
thấp
|
24
|
25
|
25
|
25
|
24
|
17
|
Ta hãy so sánh
nhiệt độ của Hà Nội nói riêng và của Đại Việt ngày ấy nói chung với các nước
vừa kể qua bảng mà chúng tôi tìm kiếm dưới đây
www.wordtravels.com/Cities/Vietnam/Hanoi/Climate
|
|
tháng 5
|
tháng 6
|
tháng 7
|
tháng 8
|
tháng 9
|
tháng 10
|
|
cao
|
31
|
33
|
33
|
32
|
31
|
29
|
|
thấp
|
24
|
26
|
26
|
26
|
25
|
22
|
Nhìn vào các
bảng ấy ta thấy nhiệt đô ở Chiêm Thành khắc nghiệt nhất, kế tiếp là nhiệt độ
của Miến Điện. Nhiệt độ của Đại Việt và Quảng Tây như nhau. Còn nhiệt độ Quảng
Đông chúng tôi cũng tìm không được. Vì Đại Việt Quảng Đông giáp ranh nhau nên
môi trường về khí hậu thời tiết cũng không khác nhau bao nhiêu.
Chúng tôi có đi
Bắc Kinh một năm trước khi có thế vận mùa hè được khai mạc tại đây. Lúc ấy, khí
hậu Bắc Kinh nóng ẩm như tại VN. Một hôm, chúng tôi đi thăm Vạn Lý Trường
Thành. Cô hướng dẫn viên, Mary[1]
nói: “Hôm nay trời rất nóng, nếu ai có khả năng leo lên trạm gác thứ 2 thì chỉ
nên leo lên trạm đầu tiên rồi nghỉ. Vị nào có khả năng leo đến trạm 3 thì đến
trạm 2 nên dừng lại. Đừng nên leo lên trạm 5, cao nhất. Hai tuần trước có một
người chết vì cố sức leo, mà bị nóng làm kiệt sức.”
Hồi tháng 8,
2008, lúc có cuộc đua xe đạp đường trường và cuộc chạy marathon của thế vận hội
Bắc Kinh. Chắc hẳn chúng ta ai cũng nhớ rằng ban tổ chức đã hai lần báo động là
khí hậu quá nóng và cuộc đua có thể bị đình hoãn. Hội đồng y khoa thế vận đã
theo rõi từng giờ để xem có nên cho phép cuộc đua tiến hành không. Nói như vậy
thì khí hậu mùa hè ở ngay Đại Đô (Bắc Kinh) cũng nóng và hầm khủng khiếp.
Đến khí hậu nam
Trung Quốc như Quảng Tây mà chúng tôi mới có dịp trình bày trên thì có khác gì
khí hậu Đại Việt?
Với khí hậu
Trung Quốc, như vậy mà nhà Nguyên đã tồn tại gần 100 năm, tại sao ở Đại Việt
mới có mấy tháng đã cuốn vó chạy?
Ta bỏ qua câu
chuyện nóng của Bắc Kinh mà nói tới cái nóng của vùng Đông Nam Á.
Cái nóng ẩm của
Miến Điện thì sao? Chúng ta đã có dịp
thấy ở bảng thống kê và nếu quí độc giả vào website của Miến thấy tháng 3 nhiệt
độ đã bắt đầu nóng. Nhiệt độ trung bình của tháng 3 là 29ºC và tháng 4 là 32ºC.
Trong khi ấy nhiệt độ của Đại Việt ở tháng 5 mới bắt đầu nóng (31ºC). Vậy mà
quân Mông Cổ đã vào đây chiếm tới chiếm lui, lập được chính phủ bù nhìn ở
Pagan, đến 2 năm mới rút.
Hơn thế nữa, năm
1283, Toa Đô đem một hạm đội chu sư vào đánh Chiêm Thành. Đạo quân này đổ bộ
lên cảng Quy Nhơn ngày nay, rồi đánh lên hướng bắc chiếm thành Chà Bàn. Vua
Chiêm Thành phải bỏ trốn vào rừng tổ chức kháng chiến. Tuy Mông Cổ không kiểm
soát hoàn toàn đất Chiêm, nhưng họ cũng không bị đánh bật ra biển.
Qua bảng thống
kê thì khí hậu Chiêm Thành còn gay gắt hơn đồng bằng bắc bộ, nhất là vùng từ
Quảng Trị đến Đồng Hới. Vùng này vào mùa hè thường hay có gió Lào, thổi từ phía
tây sang. Vùng Thanh Nghệ Tĩnh cũng có bị nhưng rất ít. Khi có gió này thì các
loại cá vẩy trắng như cá diếc, cá chép, cá mè… ở ruộng nước đến nửa ống chân
cũng chết vì nước nóng quá. Chỉ có loại cá vảy hay da đen như cá rô, cá quả (cá
lóc), cá trê… chui được xuống bùn là thoát. Năm 1952 hay 1953, nhà tôi ở vùng
Lam Sơn, Thanh Hóa cũng đã được nếm mùi loại gió này một lần. Hôm đó, tôi chỉ
cần ra ruộng hớt các con cá diếc đang ngắc ngoải, nằm ngửa bụng lên về nhà ăn.
Với cái nóng ẩm
của đất Chiêm như thế mà quân Nguyên Mông vẫn ở được. Đã thế Toa Đô còn đem
quân tiến ra bắc đánh Đại Việt hai năm sau. Theo quyển sử của ông Tấn và bà
Tâm, một số quân Mông vẫn ở lại đây mãi cho đến khi toàn bộ đại quân bị đánh
bật ra khỏi Đại Việt, họ mới chịu rút về. Tóm lại ở các xứ nóng hơn ta mà Mông
Cổ chịu nổi hai năm, trong khi họ chỉ ờ Đại Việt có vài tháng đã cuốn cờ chạy.
Cũng như phần
trên đã viết, nếu nóng mà không bị thiệt hại gì, không bị phục kích, đánh tỉa
thì rút về làm gì?
Hưng Đạo Vương
nhiều lần đã phải cho lui quân. Nhưng giữa hai cái lui của Đại Việt và Nguyên
Mông khác nhau xa. Đại Việt lui vài tháng sau đã phản công, còn Nguyên Mông rút
lui thì vài năm sau mới sang đánh lại sau khi bổ sung thêm quân số.
Vậy viện cớ vì
nóng thì lần thứ nhất chấp nhận được, còn hai lần sau thì sao? Tại người làm
tướng không học thuộc bài, không hiểu hết nguyên tắc chiến thuật. Nếu không
muốn dùng ngụy biện bào chữa cho cái rút quân thì cái hay nhất là đừng xâm
lăng.
Xét qua các dữ
kiện trên để bào chữa việc rút quân của Mông Cổ là quá nóng là điều hoàn toàn
giả trá, không thể chấp nhận được.
[1] Na: not
applicable Có nghĩa là không phối kiểm được
[1] Tương
đương -40 độ C.
[2] Tương
đương 37.8 độ C.
No comments:
Post a Comment