Vịnh hoài cổ tích

詠 懷 古 昔 Vịnh hoài cổ tích

群 山 萬 壑 赴 荊 門

Quần sơn vạn hác phó Kinh Môn[1].

生 長 明 妃 尚 有 村

Sinh trưởng Minh Phi[2] thượng hữu thôn.

一 去 紫 臺 連 朔 漠

Nhất khứ tử đài[3] liên sóc mạc[4].

獨 留青 塚 向 黃 昏

Độc lưu thanh chủng[5] hướng hoàng hôn.

畫 圖 省 識 春 風 面

Họa đồ[6] tỉnh thức xuân phong diện.

環 珮 空 歸 月 夜 魂

Hoàn bội không qui nguyệt dạ hồn.

千 載 琵 琶 作 胡 語

Thiên tái tì bà tác Hồ ngữ[7].

分 明 怨 恨 曲 中綸

Phân minh oán hận khúc trung luân.

 

Vịnh nhớ cổ tích.

 Kinh Môn hang núi đổ về.

Thôn kia sinh trưởng Minh Phi hãy còn.

Tử đài, sóc mạc, đi luôn.

Còn lưu thanh chủng hoàng hôn thẫn thờ.

Tranh biết rõ, mặt thoảng qua.

Lung linh vòng xuyến, hồn mơ trăng tà.

Giọng Hồ, nghìn thủa tì bà.

Rõ ràng oán hận, nghe qua khúc này.

Trần Trọng San

 

Hình Đỗ Phủ

 

Vịnh nhớ cổ tích.

Trải dài liên tiếp núi Kinh Môn.

Quê của Minh Phi ở một thôn.

Lầu tím, bước sang nơi đất địch.

Mồ xanh lưu lại dưới hoàng hôn.

Chân dung gợi chuyện đà thay mặt.

Ngà ngọc, mơ quê vẫn ở hồn.

Chuyển tiếng tì bà Hồ nhạc khúc.

Tỏ bày mối hận đã vùi chôn.

VHKT

 

Vịnh nhớ cổ tích.

Trải dài núi thắm kinh Môn

Minh Phi quê ở một thôn nơi này

Lầu tím, sa mạc sang ngay.

Hoàng hôn soi bóng mồ này vẫn xanh.

Họa đồ vẽ thủa xuân thanh.

Cổ đeo vòng ngọc, lòng thành nhớ quê.

Tì bà Hồ nhạc trổ nghề,

Nói lên oán hận tràn trề bấy lâu.

 

---

[1]Kinh Môn: tên dãy núi lớn vùng Kinh Châu.

[2] Minh Phi: Tên trước là Chiêu Quân có họ Vương tên Tường đời Hán. Đến đời Tấn vì kiêng húy hoàng tộc đổi là Minh Phi. Bài này nói tới sự tích Chiêu Quân cống Hồ.

[3] Tử đài: Đài tím, nơi vua ở. Thường đài hay thành sơn mầu tím. Ở Bắc Kinh hiện nay có Tử Cấm Thành và ở Huế cũng vậy.

[4] Sóc mạc: sa mạc phía bắc Trung Quốc, nơi Hung Nô ở.

[5] Thanh Chủng: mồ xanh. Tương truyền ở sóc mạc, cỏ màu trắng, chỉ mồ chôn Chiêu Quân là mầu xanh.

[6] Bức chân dung của Chiêu Quân do Mao Diên Thọ vẽ.

[7] Theo tương truyền, Chiêu Quân đã gảy tì bà bằng tiếng Hồ oán trách cho thân phận.