Các em hẹn tôi sáng hôm sau gại lại quán Nguyễn Thị Cao.
Tối hôm ấy, tôi sang nhà Tô Ngọc Thời ngủ.
Sáng tinh mơ thầy trò ra quán uống cà phê với Nguyễn Toàn Thảo.
Mặt trời lên cao, thầy trò thong dong tới quán Mỹ Phượng. Tại đây, tôi đã thấy 5, 6 chục mạng tụ tập, kẻ hỏi điều này, người nói chuyện kia vui ơi là vui. Chỗ ngồi không đủ nữa nên tất cả cùng đứng. Nhưng chỗ không đủ các em đứng lan đầy đường. Có ba em Ngoạn, Thế và Ngưng định lại thăm tôi, nhưng thấy đông quá nên ra về. Sau này, Ngưng gọi điện thoại lúc trở về Mỹ nói lại tôi mới biết. Không hiểu còn em nào trong hoàn cảnh này không?
Đang nói chuyện thì thấy ai kều sau lưng.
Quay lại tôi thấy một người cao lều nghều ốm, râu ria lún phún, đang nhìn tôi cười. Các cười tôi nhớ lắm, nhưng trong lúc thảng thốt, tôi không nhớ tên.
Người này hỏi:
- Thày! Thày nhớ em không Thày?
Tôi nhíu mày suy nghĩ. Bộ óc đang làm việc như chưa nghĩ ra.
Em cười:
- Em là thằng Hiền B đây Thày!
Cách nói của em làm tôi xúc động, tựa như mấy chục năm trước lúc thày trò cùng nhau tráng xi măng con đường vào trường. Bây giờ em đã đi tu và giữ chúc vụ trong đạo của em, mà em đối với tôi vẫn coi như còn bé bỏng.
Thấy đông quá, Trần Văn Ư bước lại:
- Thầy! Em mời Thầy cùng các bạn sang trường em nói chuyện.
Ư lúc ấy là hiệu trưởng trường tiểu học.
Ư dẫn cả đám lúc này khoảng trăm người sang trường em bên cạnh. Đây chính là trường trước kia tôi dạy. Em đưa tôi vào lớp đệ nhị mà ngày đầu tiên về dạy. Tất cả các em ngồi chen chúc nhau, đủ giới cựu binh sĩ cựu sĩ quan cho tới các cán bộ đương thời. Các em mời tôi lên bàn thầy giáo.Tôi đưa ra một quyển sổ rồi nói:
- Các em ghi lại đại chỉ tên tuổi để có dịp sẽ liên lạc.
Nguyễn Thị Khuôn nói:
- Bây giờ Thày dạy lại các em.
Tất cả cùng cười.
Một em để nghị:
- Ngày xưa tụi em mê nghe chuyện Thày kẻ chuyện Cô Gái Đồ Long. Bây giờ thầy kể chuyện đi Thày!
Tôi hỏi:
- Các em thích nghe chuyện gì”
Cả đám nhao nhao:
- Chuyện vượt biên.
Thật là khó sử, vì ngày xưa một độ tôi bị coi là kẻ thù của chế độ, mà bây giờ còn kể câu chuyện này thì thật khó khăn.
Thấy tôi lượng lự, các em nói:
- Không sao đâu Thầy! Tụi em nay đây đa số là cán bộ, đảng viên. Nhưng ngày nay khác xưa nhiều lắm. Thầy đừng ngại.
Tôi dùng bảng vẽ lại con đường trước kia tôi đã đưa chiếc ghe vượt biên đi. Kể lại các nguy hiểm. Cái chết gần kề cho tất cả mọi người, trong đó có hai con thơ và một cháu nhỏ của tôi. Các em ngồi nghe mê mệt.
Chuyện hết, tôi nói:
- Bây giờ tôi thấy một số em đây còn rất nghèo. Thầy muốn để lại 100 đô rồi các em nào thấy bạn nghèo thì cho hộ Thầy.
Các em nói:
- Bây giờ tui em đề nghi Thầy dem cả đám ra quán Lộng Ngọc ăn một chầu. Tiền cũng cỡ đó thôi. Tôi đưa các em đến đó.
Trong tiệc ăn các em ca hát, kể chuyên vui, rồi yêu cầu tôi giúp vui.
Tôi nói:
- Bây giờ chúng ta ăn uống đầy đủ nhưng xưa kia có lúc chúng đã đói xanh mặt. Bàn thân Thầy cũng vậy. Thôi Thầy dọc bài Đường Thi của Vương Phạm chí để nhớ lại lúc đói khổ.
我昔未生時 冥冥無所知 Vô y sử ngã hàn.
無食使我饑Vô thực sử ngã ky[8].還爾功生我Hoàn ngã vị sinh sinh thì.
王梵志Vương Phạm Chí
[1] Tích: chuyên xưa.[1] Ngã: tôi, ta.[1] Vị: chưa[1] Thì hay thời: thời gian.[1] 冥: minh này có nghĩa là tối om (u minh) khác với 明 minh có nghĩa là sáng.[1] Hốt: đột nhiên[1] Còn đọc là cơ: đói, như cơ hàn.[1] Nhĩ: 1/ Anh, ông bạn, mày… 2/ Vậy: dứt câu[1] Công: sức.
無食使我饑
王梵志
[1] Tích: chuyên xưa.
[1] Ngã: tôi, ta.
[1] Vị: chưa
[1] Thì hay thời: thời gian.
[1] 冥: minh này có nghĩa là tối om (u minh) khác với 明 minh có nghĩa là sáng.
[1] Hốt: đột nhiên
[1] Còn đọc là cơ: đói, như cơ hàn.
[1] Nhĩ: 1/ Anh, ông bạn, mày… 2/ Vậy: dứt câu
[1] Công: sức.Tích ngã vị sinh thì.
Minh minh vô sở tri.
Thiên công hốt sinh ngã.
Sinh ngã phục hà vi?
Vô y sử ngã hàn.
Vô phàn sử ngã ki.
Hoàn nhĩ công sinh ngã.
Hoàn ngã vị sinh thì?"
Nghiã :
Chuyện xưa tôi chưa sinh ra.
Vận mệnh chẳng biết gì.
Ông trời đột nhiên sinh ra ta.
Sinh ra ta để làm gì?
Không áo làm ta lạnh.
Không cơm làm ta đói.
Trả lại ông công sinh ra tôi.
Trả lại tôi, lúc chưa sinh ra.
CHUYỆN ĐỜI TÔI
Chuyện xưa, tôi chửa sinh thành.
Mịt mù vận mệnh, chẳng rành chuyện chi.
Trời sinh ta để làm gì?
Khiến ta phải chịu muôn nghì đắng cay?
Không áo ta lạnh lắm thay.
Không cơm ta đói, chân tay rụng rời.
Trả công sinh lại cho trời.
Trả ta lại kiếp làm người chưa sinh.
VHKT
MY LIFE
The story of mine, when I was not born yet,
It was obscure, and dark that I could not see.
God suddenly gave birth to me.
Gave birth to me for what?
Without clothes, it makes me chilly.
Without rice, it makes me hungry.
Return to you the task that you bore me.
Return me to my origin when I was not born yet.
VHKT1995
No comments:
Post a Comment