Nghỉ lại đây thêm vài giờ nữa cho dê ăn, cùng cho con chó ít cơm thừa. Đến gần 4 giờ chiều, hai bố con lại tiếp tục cuộc hành trình. Chúng tôi vượt qua một số làng mạc, rồi đến một vùng hoang vu, hai bên đường toàn là những cánh đồng sâu nối tiếp. Khi mặt trời gần lặn và gió bắc bắt đầu thổi chúng tôi thấy xa xa có vài túp lều tranh bên cạnh đường, nổi bật lên giữa cánh đồng sâu mênh mông vàng ánh vì phản chiếu mầu ráng hoàng hôn.
Càng đến gần, chúng tôi nhận ra đó là mấy quán trọ nghèo nàn.
Bố tôi nói:
- Con canh chừng đàn dê để ba đến thương lượng có thể ngủ đêm ở đây hay không?
Tôi cho đàn dê gặm cỏ ven đường, trong khi tần ngần nhìn những cọng rạ lắc lư trên mặt nước mỗi khi có cơn gió lạnh căm căm thổi tới. Tôi cảm thấy chúng lẻ loi vô cùng, và đột nhiên tôi thấy thèm muốn cảnh sum họp ấm cúng của gia đình với cả bố, mẹ, cùng em tôi.
Bất chợt tiếng bố tôi vang lên:
- Con lo buộc mấy con dê đầu đàn lại, rồi vào quán đầu tiên gặp ba.
Tôi buộc mấy con dê đực to vào vài bụi cây ven đường, xách lồng chó con, rồi đi vào quán trọ.
Quán này rất đơn sơ, với vách bằng sậy đan nên gió bấc lạnh xuyên qua vách làm tôi lạnh run. Bên trong nhà có hai cái bàn tre, vài cái ghế gỗ ọp ẹp, ở góc nhà có một cái giường tre. Phía sau giường tre là cái vách lá mà có lẽ đàng sau vách là nhà bếp và buồng ngủ của gia đình chủ quán.
Tôi ngồi xuống cái ghế đối diện với bố, để chờ chủ quán mang cơm lên.
Bố nhìn tôi hỏi:
- Con có mỏi không?
- Có ba. Mình đã cách trại bao xa rồi ba?
Bố nhíu mày suy nghĩ:
- Độ 15, 17 cây số thôi.
- Sao con thấy xa quá.
- Thật ra mình đuổi dê không thể đi theo đường bình thường. Lúc chúng chạy con phải lên dốc xuống đèo gom chúng lại, nên đường có thể dài gấp đôi là ít. Mình còn phải chăn dê dọc đường, nên vận tốc rất chậm.
- Vậy tính ra trong một ngày, mình đã di chuyển một khoảng dài đến 40, hay 50 cây số một ngày là ít. Ba nhỉ?
- Đúng đó con.
Tôi tò mò hỏi:
- Từ đây đến Nam Định bao nhiêu cây số hả ba?
- Ba nghĩ khoảng 180 hay 200 cây số gì đó.
Tôi lẩm tính, rồi nói:
- Mình đi càng ngày càng mệt, nên chắc phải nửa tháng mình mới tới đó phải không ba?
Bố gật đầu:
- Có thể như vậy. Chỉ tội cho con mới hơn 12 tuổi đầu đã phải trăm dặm ruổi rong.
Một lúc sau, chủ quán mang lên một tô cơm nóng hổi, một đĩa rau muống luộc, một tô nước rau muống và một đĩa tép rang. Bữa cơm tuy đạm bạc, nhưng đối với tôi nó thật quả là bữa tiệc thịnh soạn và ngon vô cùng.
Cơm nước xong hai bố con tôi lo đi ngủ. Nằm trên giường lạ thật là khó ngủ, tôi trằn trọc mãi mà không ngủ nổi. Lâu lâu một cơn gió lạnh rít lên qua vách sậy làm tôi chạnh lòng thương hại bầy dê đang nằm giữa trời, chẳng có gì che trở.
Sáng ngày hôm sau, hai bố con lại tiếp tục lên đường.
Chiều tối vài ngày hôm sau, chúng tôi tới cầu Đò Lèn, đó là một cầu sắt cho xe lửa chạy qua sông Lèn, nối liền từ Thanh Hóa đến Ninh Bình. Cầu này đã bị Việt Minh phá sập trong chiến dịch tiêu thổ kháng chiến. Trong bóng tối, tôi chỉ thấy một khung sắt đen thùi nằm gác nên hai bờ còn phần khác thì ở dưới sông. Bên kia sông thấy mấy quán đã đốt đèn, chập chờn trong bóng tối lạnh lẽo. Bố lại đi tìm đò ngang để thuê họ chở dê qua sông và tôi lại trông dê ăn. Sau nửa giờ bố trở lại và nói tôi đuổi dê ra bờ sông. Đây là một công việc cực nhọc vì chúng tôi phải lùa, bắt từng con dê một, bế chúng và đem nó xuống chiếc đò ngang mỏng manh.
Chúng tôi phải hoàn tất công việc này với mọi giá để đến quán trọ bên kia sông. Vì thế chúng tôi phải cố sức làm việc, dù rằng mệt và đói muốn lả. Đến khoảng 9 giờ đêm, chúng tôi vượt qua được con sông và nghỉ tại một quán trọ tương đối tươm tất hơn mấy quán trước. Nhưng một công việc khác xẩy ra là mấy con mới đẻ quá yếu, nên chúng tôi lại phải tốn một số thời gian sau bữa cơm để lo cho chúng. Quả tình lúc ấy mắt tôi mở không ra vì quá mệt sau một ngày dài vật lộn với đàn dê trên đường đi hay trên đồi núi, hẻm sâu. Lúc quá nửa đêm, mọi việc mới ổn thỏa và tôi mới được phép lên giường khi chân tay rã rượi. Ngủ được vài giờ thì trởi đã sáng, bố con lại lục đục lên đường.
Tôi nhớ Đò Lèn một tối đông.
Đuổi dê xuống bến, gió may lồng.
Co ro làm việc, đèn không có.
Ruột đói như cào, phải cố xong.
No comments:
Post a Comment