Nam Bắc du kí bài 85

Tối hôm ấy chúng tôi đến Ninh Bình trong ánh điện sáng chói. Sáng hôm sau, Thắng thuê xe ôm, đi tìm anh Hùng, con dì Lan, tức là em của Quỳ, Quỳnh và Giao bạn thân ở Tân Phúc một thủa. Thắng ra khỏi khỏi khách sạn độ 20m thì thấy đường Trần Hưng Đạo, và cách ngã tư độ 20 thước nữa là nhà Hùng.

Chúng tôi sang thăm gia đình anh Hùng và gia đình chị Phượng, cũng con dì Lan. Thật là trái ngược với cảnh 1954: “Nhưng phố phường thì chỉ gạch hoang”; trước mắt tôi là phố Trần Hưng Đạo, khang trang, đẹp mắt với những dãy nhà 3, 4 từng lầu mới tinh.

 Phố Trần Hưng Đạo

Thăm Ninh Bình

Năm năm tư, đi qua quê ngoại.

Phố tan hoang, cỏ dại khắp nơi.

Hồi Hạc, núi đá đã vơi.

Nhà thờ đổ nát, chùa thời tan hoang.

Sông Đáy vẫn mơ màng uốn khúc.

Núi Cánh Diều, có lúc muốn thăm.

Non Nước, đá dựng âm thầm.

Trèo lên xem núi toàn hầm, đạn, bom. 

Đứng trong động, chiều hôm sắp tới.

Ngậm ngùi nhìn phố mới đang xây.

Toàn là mái lá, cột cây.

Cầu qua sông lại kết đầy sậy, tre. 

Hai lẻ năm, không dè trở lại.

Nhà ngói cao, tường gạch khang trang.

Đường xá ngăn nắp, thênh  thang,

Chỉ núi Hồi Hạc, đầu đàng biến đi. 

Nhìn cảnh vật có gì muốn nói.

Hồi Hạc kia, như khói bay xa.

Nhưng vui đời sống dân ta,

Bà con trong tỉnh đã qua kiếp nghèo.

                              VHKT 2005

                                     1954

Sau khi thăm hỏi, chúng tôi đi thăm mộ thân nhân bên ngoại tại nghĩa trang thị xã, cách núi Cánh Diều khoảng 2 km về hướng nam. Nghĩa trang hiện tại sẽ bị giải tỏa vì đó là kế hoạch phát triển đô thị. Nghĩa trang này sẽ được rời về Núi Lớ, cách đó khoảng 10km. Nghĩa trang núi Lớ có phong cảnh rất đẹp. Anh em lại kéo nhau đến nhĩa trang ấy. Phía sau nghĩa trang là nhọn núi Lớ, và nếu nhìn từ cổng đến giống như con cá voi khổng lồ.